بسیاری از کسب‌وکارها و مشاغل بزرگ نیازمند فراهم‌آوری اماکنی وسیع و بدون محدودیت در دسترسی هستند. سوله‌های صنعتی سازه‌های بزرگ و سرپوشیده‌ای هستند که در سایزهای متفاوتی تولید شده و به‌خوبی پاسخگوی نیازهای کارفرمایان هستند. این نوع سازه‌ها با فراهم‌آوری فضایی یکدست و بدون ستون‌های مزاحم محل مناسبی برای تولیدات بزرگ و کوچک، پردازش مواد و انبارهای نگهداری و توزیع هستند.

در یک بررسی کلی برخی از ویژگی‌های این سوله‌ها به شکل زیر است:

• حذف محدودیت فضا: بر خلاف ساختمان‌های سنگی و آجری قدیمی، سوله‌ها باتوجه‌به نوع ساخت منحصربه‌فردی که دارند بدون محدودیت، قابلیت ایجاد فضاهای بسیار بزرگ و کوچک را در هر مکانی دارند که خود کمک بزرگی به چرخه تولیدات کارخانه‌ها می‌کند.
• ساده و یکدست: چشم‌انداز تولید سوله‌ها ایجاد فضایی بزرگ و بدون محدودیت است به همین جهت با وجود فضایی بزرگ هیچ‌گونه ستون مزاحمی در وسط محیط کاری وجود ندارد و این باعث می‌شود که به طور آزادانه و بدون محدودیت انواع وسیله‌های سنگین و ماشین‌آلات بزرگ درون آن جابه‌جا شوند.
• ارتفاع زیاد: وجود دیوارهای بلند و سقف‌های گسترده و یکدست امکان مونتاژ و ساخت انواع ماشین‌آلات و تجهیزات بسیار بزرگ را فراهم می‌آورد. علاوه‌برآن کمک بزرگی به ذخیره‌سازی اقلام و کالاهای مختلف می‌کند.
• نصب تجهیزات و مدیریت آسان: امکان نصب انواع تجهیزات و انشعابات برق، گاز و آب، سیستم‌های تهویه و اطفا حریق و سیستم‌های امنیتی فرایند مدیریت و کنترل فضاهای صنعتی را آسان‌تر کرده است.
• سبک و قدرتمند: باتوجه‌به مصالحی که در ساخت سوله‌ها استفاده می‌شود در نهایت باعث تولید سازه‌ای سبک شده که درعین‌حال از مقاومت بالایی برخوردار است و به‌خوبی می‌تواند وزن بار و تجهیزات بسیار سنگین و بزرگ مانند جرثقیل‌ها را تحمل کند.

تفاوت سوله صنعتی با دیگر سوله‌ها

شاید شما هم فکر کنید که سوله‌های صنعتی ویژگی‌هایی دارند که باعث تمایز آن‌ها از دیگر سوله‌ها می‌شود. خوب است بدانید شکل و ظاهر تمام سوله‌ها شبیه به هم است و تفاوت‌ها معمولاً در میزان ضخامت ورق‌های استفاده شده در سازه و نوع کارایی آن‌ها است. بعد از ساخت سازه اصلی و برپایی سوله بسته به هدف و نوع کارایی، محیط داخلی آن طبق سلیقه و نیاز هر کسب‌وکاری طراحی می‌شود.
به‌عنوان‌مثال: سوله‌های کشاورزی محلی برای نگهداری محصولات کشاورزی هستند و ممکن است توسط صاحب سوله به بخش‌هایی تقسیم‌بندی شود و این در حالی است که سوله‌های ورزشی معمولاً زمین‌های یکدستی هستند که گاهی تنها در اطراف آن سکوهای موردنیاز در فاصله‌های مناسبی نصب می‌شود.
به‌طورکلی این‌طور می‌گوییم که در سوله‌های صنعتی باتوجه‌به کاربردهای آن برای مشاغل حساس، رعایت ایمنی و استقامت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین باید از متریال بسیار باکیفیت، سبک و درعین‌حال مقاومی استفاده شود که در طی گذشت زمان با مشکلات ریزش، خمیدگی، زنگ‌زدگی، سایزش و… مواجه نشویم. طراحی و ساخت سوله صنعتی، مسئله‌ای کاملاً فنی است و اجرای آن نیازمند دانش و تخصص بالا است. در صورت نداشتن مهارت و دانش کافی حتی اگر از بهترین و باکیفیت‌ترین مصالح استفاده شود در نهایت خروجی پروژه نتیجه معکوس و ناموفقی را خواهد داشت.

تیر ورق ها در ساخت سوله‌های ورزشی، به دلیل خصوصیات آنها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر این سازه‌ها به شمار می‌روند. تیر ورق در واقع یک تیر فلزی با تقویت‌های عرضی و عمودی است که از سه ورق‌ فولادی عریض، دو ورق به‌عنوان بال و یک ورق به‌عنوان جان تشکیل شده است. این تیرها در ساخت سوله‌های ورزشی به‌عنوان ستون‌ها و تیرهای افقی استفاده می‌شوند. مزایای استفاده از تیر ورق در سوله‌های ورزشی شامل موارد زیر می‌باشد:

استحکام و پایداری: این تیرها به دلیل خصوصیات فولادی که دارند با قابلیت تحمل بارهای سنگین و استحکام بالا، پایداری و ایمنی سازه را تضمین می‌کنند. در این سوله‌ها امکان ساخت طبقات وجود دارد.
قابلیت شخصی سازی بالا: در سوله‌های ورزشی قابلیت تنظیم و تغییر ابعاد سوله فراهم است. در واقع امکان ساخت این نوع سوله در ابعاد مورد نیاز بدون هیچ مشکلی وجود دارد و تنها منتهی به یک سایز و ابعاد یکسان نمی‌شود.
زمان ساخت کوتاه: استفاده از تیر ورق، باعث می‌شود که زمان ساخت سوله ورزشی به‌شدت کاهش یابد. این تیرها، با قابلیت اتصال سریع و آسان، ساخت سوله را به‌سرعت انجام می‌دهند.
قابلیت بازیافت: به دلیل استفاده از پیچ‌ومهره در اتصال تیرها به یکدیگر، می‌توان این سازه را به مکان دیگری منتقل کرد. همچنین می‌توان تیرهای قدیمی را برای استفاده مجدد بازیافت کرد.
مقاومت در برابر حریق: تیر ورق، به دلیل خصوصیات فلزی آن، در برابر حریق مقاومت بسیار بالایی دارد. این مقاومت، به‌عنوان یکی از مزایای این تیر در ساخت سوله‌های ورزشی به شمار می‌رود.
کاربرد گسترده: تیر ورق، به دلیل مزایای فوق، در ساخت سوله‌های ورزشی، انواع سوله‌های صنعتی و ساختمان‌های مختلف استفاده می‌شود. این تیرها، با داشتن مزایایی همچون قابلیت پایداری و استحکام بالا، به‌عنوان یکی از بهترین انتخاب‌ها در صنعت ساخت‌وساز شناخته شده‌اند.

کاربردها و نحوه پیاده‌سازی سوله ورزشی
سوله‌های ورزشی، سازه‌هایی هستند که برای برگزاری فعالیت‌های ورزشی مختلف از جمله فوتبال، بسکتبال، والیبال، تنیس و… طراحی و ساخته می‌شوند. این ساختمان‌ها اغلب دارای پوشش‌های فلزی یا بتنی هستند و معمولاً برای کاهش هزینه و زمان ساخت بسیاری از آن‌ها از ماشین‌آلات برش و خم‌کننده‌های فلزی استفاده می‌کنند. این سوله‌ها معمولاً از مصالح مختلفی تولید می‌شوند؛ اما دراین‌بین تیر ورق یکی از گزینه‌های بسیار مناسب برای ساخت سوله‌های ورزشی به شمار می‌رود. به طور معمول در ساخت این گونه سوله‌ها از مصالح سنگین و بتنی کمتر استفاده می‌شود.

ساخت سوله‌های ورزشی با تیرورق شامل پنج مرحله کلی می‌باشد:

انتخاب نوع ورزش و مشخص‌کردن متراژ سوله باتوجه‌به آن
طراحی پلن مناسب باتوجه‌به خواسته‌های کارفرما و شروع به طراحی
انجام اقدامات لازم و آماده‌سازی محل جهت نصب سوله
ساخت اجزا موردنیاز در کارخانه
انتقال اجزا و نصب سازه در محل تعیین شده
سوله‌ها به‌عنوان فضایی برای برگزاری رویدادهای ورزشی و چندمنظوره، بسیار مفید هستند. به‌عنوان‌مثال، سوله‌های ورزشی می‌توانند برای برگزاری تمرینات و بازی‌های فوتبال، بسکتبال، والیبال و… در سطح محلی و یا بین‌المللی استفاده شوند. همچنین این سوله‌ها می‌توانند به‌عنوان فضایی برای برگزاری نمایشگاه‌های تجاری، کنفرانس‌ها، کنسرت‌ها و حتی نمایش‌های تئاتری نیز استفاده شوند.

به‌طورکلی مزایا و کاربردهای سوله‌های ورزشی عبارتند از:

فضای بسیار بزرگی را برای برگزاری فعالیت‌های ورزشی فراهم می‌آورند.
قابلیت تنظیم دما و رطوبت داخل ساختمان و ارائه شرایط مناسب برای تمرینات و بازی‌ها.
امکان تجهیز سوله به تجهیزات موردنیاز؛ مانند بلندگو، نورپردازی، تجهیزات تصویری و صوتی و… به‌منظور برگزاری رویدادهای ورزشی.
قابلیت استفاده از سوله به‌عنوان فضای چندمنظوره برای برگزاری رویدادهای مختلف، از جمله کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و کنسرت‌ها.

صنعت سوله سازی در ایران به حدود ۸۰ سال پیش برمی‌گردد. وزن بالای ساختمان‌های گلی و آجری، طولانی‌بودن زمان ساخت، ورودی‌های کوچک، سقف‌های کوتاه، فضای محدود و بسیاری از موارد دیگر موجب شد تا نیاز به ساخت و برپایی سوله‌ها روزبه‌روز افزایش پیدا کند. در ابتدا این صنعت با نقص‌هایی همراه بود؛ اما باگذشت زمان و پیشرفت در ساخت‌وساز سوله‌هایی با فناوری‌های پیشرفته، روزبه‌روز به میزان مقاومت و کارایی‌های سوله‌ها افزوده شد.

در نهایت سوله‌ها با فراهم‌آوری فضایی یکدست و بدون هیچ‌گونه ستون و مانع اضافه در وسط سالن‌ها، کار را برای انجام فعالیت‌های بزرگ و سنگین آسان کرده‌اند. صنعت سوله سازی، نیازمند یادگیری مهارت کافی و تخصص‌های لازم است.

هم‌زمان با پیشرفت تکنولوژی، متریال و مصالح جدیدی در سوله‌ها جایگزین اجزا و قطعات سنگین قدیمی شدند که علاوه بر کاهش وزن سوله مقاومت آن‌ها را نیز افزایش داده‌اند. به‌صورت کلی سوله‌ها در دو دسته: سوله فلزی و سوله بتنی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب مربوط به خود را دارند. قبلاً در مقاله انواع سوله مفصل درمورد هر یک از آن‌ها صحبت کرده‌ایم. به‌صورت کلی برخی امکانات و مزیت‌هایی که سوله‌ها فراهم می‌آورند به ترتیب زیر است:

حذف محدودیت‌های فضا با حذف ستون‌های اضافه
امکان بازسازی و استفاده مجدد از قطعات سوله‌های فلزی
ایجاد دهانه‌های بزرگ و وسیع جهت ورود تجهیزات بزرگ
سقف‌های بلند شیب‌دار و مقاوم با امکان نصب تجهیزات سنگین
وزن سبک و مقاوم در برابر ضربات، تحمل بار و زلزله و طوفان
قابلیت شخصی‌سازی سوله
کاهش هزینه‌های بالای ساختمان‌سازی و عدم نیاز فراوان به مصالح سنگین ساختمانی
و…
۵ مرحله اصلی ساخت سوله

سوله سازی یک امر بسیار تخصصی و مهندسی شده محسوب می‌شود. انجام چنین پروژه‌هایی نیازمند نظارت دقیق و صفر تا صد کارشناسان این حوزه است. هر گونه سهل‌انگاری و عدم رعایت درست هر یک از فاکتورهای سوله سازی، می‌تواند موجب خسارت‌های جانی و مالی بسیار سنگینی شود. در یک جمع‌بندی کلی مراحل ساخت‌وساز یک سوله به شکل زیر انجام می‌شود:

تعیین هدف: اولین و مهم‌ترین مرحله تعیین هدف و نوع کارایی سوله است. دقت کنید که تقسیم‌بندی سوله‌ها و نقشه‌کشی‌های لازمه بر اساس نوع کارایی آن‌ها صورت می‌گیرد؛ بنابراین هر گونه تصمیم اشتباه موجب غیرکاربردی شدن سوله موردنظر برای هدف مربوطه خواهد شد.
فونداسیون و بتن‌ریزی: هم‌زمان با مشخص‌شدن زمین موردنظر و دریافت مجوزهای لازم برای سخت و برپایی سوله، نوبت به آماده‌سازی زمین می‌رسید. در این مرحله پی یا فونداسیون جهت انتقال بار ساختمان به زمین و پیشگیری از ریزش سازه بادقت بالایی انجام شده و بتن‌ریزی‌های لازم جهت ساخت پی صورت می‌گیرد.
ساخت و برپایی اسکلت سازه: اجزای اصلی اسکلت سوله‌های فلزی در کارخانه توسط دستگاه‌های دقیق آماده‌سازی و پیش‌تولید می‌شوند سپس این اجزا بادقت به محل نصب منتقل می‌شوند. بعد از آن، تحت نظارت کارشناسان مربوطه محل اتصالات به‌صورت دقیق با پیچ‌ومهره و یا جوشکاری به یکدیگر متصل می‌شوند.
تکمیل بدنه و سقف: در نهایت بعد از برپایی اسکلت اصلی، دیوارها و سقف سوله با کمک متریال موردنیاز پوشانده شده و عایق‌بندی‌های لازمه تکمیل می‌شود.
تحویل و بهره‌برداری: در نهایت تمامی اجزا، اتصالات و نقشه کلی سازه به‌صورت دقیق توسط کارشناسان و مهندسان بررسی شده و بعد از دریافت مجوز نهایی، سوله آماده بهره‌برداری و تحویل خواهد بود.

برخی از متداول‌ترین کاربردهای سوله‌ها به شرح زیر است:

ساخت ورزشگاه‌ها: سوله‌ها با ایجاد مکانی کاملاً یکدست و بدون مانع، محیطی مناسب برای انجام بسیاری از ورزش‌ها را به‌صورت کاملاً امن و در فضایی سرپوشیده فراهم می‌کنند. در هنگام ساخت سوله‌های ورزشگاهی به‌راحتی می‌توان تجهیزات موردنیاز ورزش را از جمله انواع تورهای ورزشی، تهویه‌های موردنیاز، نورگیرها، سکوها و بسیاری از موارد دیگر را در بخش‌های مختلف سوله نصب و اجرا کرد.

انبار و کارگاه‌های صنعتی: بلندی سقف سوله‌ها باعث فراهم‌آوری فضایی بزرگ و ایمن برای نصب انواع تجهیزات صنعتی مانند جرثقیل‌های سقفی شده است. علاوه‌برآن به جهت عایق بودن محیط داخلی سوله، مکان مناسبی برای نگهداری بسیاری از مواد و کالاهای موردنیاز است.

گلخانه‌ها: گلخانه‌ها از جمله اماکنی هستند که نیازمند کنترل ویژه دما و حرارت و استفاده از نور طبیعی خورشید می‌باشند. با نصب ورق‌های پلی‌کربنات که بسیار شفاف و مقاوم هستند و همچنین انجام عایق‌بندی‌های لازم بر روی سوله‌ها، مکانی مناسب برای پرورش انواع گیاهان را فراهم می‌آورند.
نمایشگاه‌های موقتی و دائمی: اجزا سوله‌ها به‌راحتی قابل‌جداسازی و استفاده مجدد هستند. به جهت پیش‌ساخته بودن قطعات سوله، این سازه‌های فلزی گزینه‌ای بسیار مناسب برای برپایی نمایشگاه‌های موقت و دائمی در اندازه و شکل‌های مختلف هستند.

آشیانه‌های هواپیما: به جهت بزرگ‌بودن جثه هواپیماها، برای نگهداری و تعمیر آن‌ها نیازمند مکانی با سقف‌های بلند و دهانه ورودی بسیار بزرگ هستیم. خوشبختانه صنعت سوله سازی به‌راحتی با ایجاد فضایی یکدست و پهناور این امکان را فراهم ساخته است.

امروزه در اغلب مناطق کشور از سوله‌ها برای موارد تجاری و صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به جهت پیش‌ساخته بودن اجزا سوله‌ها، فرایند ساخت و برپایی آن‌ها در بازه زمانی کوتاه اتفاق می‌افتد و این موضوع کمک بزرگی به صنعت ساخت‌وساز کرده است. این سازه‌های فلزی با فراهم‌آوری فضایی یکدست امروزه در ساخت بسیاری از اماکن مانند ورزشگاه‌ها، انبارها، کارگاه‌ها، گلخانه‌ها و… مورداستفاده قرار میگرند.